Lại tranh cãi sau chung kết cuộc thi Olympia

Năm ngoái, Đường lên đỉnh Olympia 10 đã để lại nhiều tai tiếng khi thí sinh Minh Đức trả lời không chính xác một câu hỏi ti...

Năm ngoái, Đường lên đỉnh Olympia 10 đã để lại nhiều tai tiếng khi thí sinh Minh Đức trả lời không chính xác một câu hỏi tiếng Anh nhưng MC Tùng Chi đã công nhận là đúng (Đáp án Plumber, câu trả lời là Plumper, xem đoạn đối thoại ở đây).
Năm nay, một thí sinh khác lại mắc lỗi phát âm (Ngọc Oanh: Krôngpút, Đáp án: Klôngpút - cho một câu hỏi về một loại nhạc cụ). Tuy nhiên, MC Tùng Chi đã bắt lỗi ngay và khôn khéo nhờ sự can thiệp từ ban cố vấn (ông Lê Văn Lan giải thích sự khác biệt giữa cờ-rờ (kr) và cờ-lờ (kl)). Hình như tai của MC này đã "thính" hơn năm ngoái.
Tuy nhiên, người ta không có gì để tranh cãi về việc phát âm, mà chuyển sang phân biệt giữa MUỐI và MUỐI ĂN! (2 đáp án cho một câu hỏi trong phần Tăng tốc).

(Xem câu hỏi về Muối-Muối ăn ở thời điểm 8'35'')

Trong vòng thi tăng tốc, ở câu hỏi cuối cùng, ban tổ chức đưa ra các dữ liệu: Đây là gì? Với các gợi ý theo thứ tự:
1- Đây là hợp chất vô cơ - 2- Cấu trúc mạng tinh thể, liên kết ion - 3- ..?.. của rừng (tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp) - 4- Một loại gia vị - 5- Salt
Và biên tập viên Tùng Chi - người dẫn chương trình đã tuyên bố đáp án là “muối”. Rõ ràng, chỉ có từ “muối” mới là đáp án thỏa mãn tất cả các dữ liệu, đặc biệt là dữ liệu thứ 3 - nói về tác phẩm “Muối của rừng” của Nguyễn Huy Thiệp.
Nhưng ngay sau đó, TS Nguyễn Đức Chuy - thành viên ban cố vấn tổ hóa học của chương trình - ra hiệu có ý kiến. Ông Chuy nói bức ảnh trong dữ liệu cuối cùng là hình ảnh người dân làm muối trên biển và muối ăn là đáp án có thể chấp nhận được. TS Nguyễn Đức Chuy còn nói "đáp án chính xác phải là muối ăn".

Cố vấn môn Hóa học

Sau đây là một số tranh cãi của bạn đọc hai tờ báo lớn: Tuổi trẻ và Việt nam nét:

1. NGUYỄN ĐĂNG DUY (BẠN ĐỌC TUOITRE.VN)

*Vấn đề nằm ở chính câu hỏi. Vì bản chất của câu hỏi vòng tăng tốc là tất cả các gợi ý đều phải ít nhất đề cập hoàn chỉnh các yếu tố của đáp án, theo nguyên tắc "gợi ý 1 = gợi ý 2 =...= gợi ý n", các gợi ý chỉ khác nhau ở tính mở, tức là những gợi ý đầu rất mơ hồ, thí sinh nào thật sự tinh tế để nhận ra đáp án ngay lúc đó thì sẽ nhiều điểm. Lập luận của tôi phù hợp với quy tắc của vòng tăng tốc "thí sinh đưa ra đáp án đúng sớm nhất sẽ được 40đ".
Nhưng trong câu hỏi này, các gợi ý đầu đề cập đến muối, nhưng đến 2 gợi ý cuối lại là muối ăn, không đúng chuẩn nguyên tắc của câu hỏi vòng tăng tốc như trên tôi đã nói. Đó là sai sót "cực kỳ nghiêm trọng" của BTC khi không thống nhất ý kiến với nhau trong quá trình lựa chọn câu hỏi và câu trả lời của vòng chung kết. BTC cần phải đề ra các "phương án dự phòng" các trường hợp có thể xảy ra và tiến hành bàn bạc để tìm hướng giải quyết cho từng trường hợp đó.
Nếu chỉ đơn thuần là đưa ra câu hỏi và câu trả lời thì BTC quá đánh đồng trình độ hiểu biết của các thí sinh nếu không nói là quá xem thường. Tôi yêu cầu BTC của đường lên đỉnh Olympia cần nhanh chóng rút kinh nghiệm ngay hôm nay để tiến hành tổ chức Olympia 12 đạt hiệu quả hơn.

2.NGUYỄN ĐÌNH HÒA (BẠN ĐỌC TUOITRE.VN)

*Không thể chấp nhận việc đáp án "muối ăn" thỏa mãn 4/5 dữ kiện thì sẽ là đáp án. Hơn nữa, đáp án "muối" thỏa mãn 5/5 dữ kiện. Hơn nữa, dữ kiện thứ 3 là dữ kiện duy nhất chốt đáp án. Đáp án điền khuyết vào đó chỉ có thể là "muối", không có từ nào có thể thay thế, dù là "muối ăn". Dữ kiện thứ 4 này là câu hỏi về "từ ngữ" chứ không còn là câu hỏi về ý nghĩa. Theo tôi, kết luận của "ban cố vấn" có nhầm lẫn và hơi vội vàng, cũng như áp đặt.
Không thể có chuyện "kết luận của ban cố vấn" là đáp án cuối cùng khi nó sai. Ban cố vấn nên rút kinh nghiệm, (trọng tài vẫn có thể bị xử phạt và kỷ luật!). Cách xử lý và công bố kết quả vẫn là kết luận của BTC.
Dù sao thì đây vẫn là cuộc thi uy tín với học sinh và nhân dân cả nước. Tôi tin tưởng BTC sẽ có kết luận cuối cùng công bằng.

3. TRƯỜNG GIANG (BẠN ĐỌC TUOITRE.VN)

*Nếu câu trả lời là muối (chỉ chung muối ăn , muối axit , muối bazo , muối hữu cơ...) thì câu trả lời ấy đã sai ở dữ kiện thứ 1: "Đây là hợp chất vô cơ" và dữ kiện thứ 4: "Một loại gia vị". Còn đáp án của Ngọc Oanh là muối ăn, nếu có bắt bẻ thì cũng chỉ sai ở dữ kiện thứ 3: "..?.. của rừng - tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp".

Trên thực tế dữ kiện thứ 3 chỉ là gợi ý một từ để liên tưởng đến đáp án chứ bản thân nó không phải là đáp án. Vì vậy theo tôi đáp án đúng nhất phải là "muối ăn".

4. Congbang (Bạn đọc Vietnamnet.vn)

*Muối là kết quả của sự ăn mòn axit đối với kim loại ví dụ CuSO4, còn muối ăn phải có Natri và Clo và thường được trưng phơi từ nước biển , không thể đánh đồng muối và muối ăn là một được nếu đã học qua hóa.

5. Trần Thọ (Bạn đọc Vietnamnet.vn)

*Trong ngôn ngữ hàng ngày, thì "muối" chính là để chỉ muối ăn. Trong văn học cũng vậy, muối của rừng chính là muối mà con người ăn được, cảm thụ được. Hơn nữa còn gợi ý "một loại gia vị" thì đúng là "ăn" rồi còn gì. Vậy đáp án "muối" là chưa chính xác vì có nhiều muối không ăn được, phải là "muối ăn" mới là chính xác.

6. Đỗ Văn Lương (Bạn đọc Vietnamnet.vn)

*Với những dữ kiện trong câu hỏi, thí sinh Ngọc Oanh trả lời muối ăn là phù hợp. Điều đáng nói là người dẫn chương trình đã không công nhận câu trả lời của Ngọc Oanh mà sau khi có ý kiến của Ban cố vấn mới công nhận câu trả lời muối hay muối ăn đều chấp nhận được. Vì vậy đã dẫn đến việc tranh luận, bàn cãi. Nếu người dẫn chương trình công nhận câu trả lời là muối ăn từ đầu thì chắc không có gì phải bàn cả.

7. LÊ VĂN DIỆP (Bạn đọc Vietnamnet.vn)

*Trong câu hỏi trên vấn để hỏi là: "Đây là gì" chứ không phải hỏi: "Điền từ còn thiếu vào tên tác phẩm" do đó đáp án: "Muối ăn" là hoàn toàn đúng, thậm chí đó mới là đáp án chính xác, còn đáp án "muối" mang tính chung chung do có nhiều loại muối và trong hình ảnh nói lên chất đang nói tới là "NaCl" đó là muối ăn. Tuy nhiên do có quá nhiều gợi ý nên đáp án "muối" có thể chấp nhận được.

8. Bắp (Bạn đọc Vietnamnet.vn)

*Đáp án muối ăn là đáp án không thể chấp nhận đc vì khi đã đưa ra đáp án thì đáp án đó phải đáp ứng đc những điều kiện mà câu hỏi đã đưa ra. Nếu bạn Ngọc Oanh đưa ra đáp án là "Muối ăn" thì chỉ đúng phần sau của câu hỏi nên đáp án đó ko phải là đáp án hoàn chỉnh và lẽ ra không được chấp nhận. Nếu đúng ra trên thực tế thì Ngọc Huy đã giành được ngôi vô địch và hoàn toàn thuyết phục đối với khán giả bởi sự bình tĩnh, tự tin và lạc quan...

9. Vo thi huy quang (Bạn đọc Vietnamnet.vn)

*Muối được hiểu là các tinh thể Nacl, là một hợp chất vô cơ. Muối ăn là tạp chất ngoài các các tinh thể Nacl muối ăn còn có cả những tạp chát khác mà quá trình bay hơi của nước biển, và chế biến còn sót lại. Không thể đánh đồng khái niệm khoa học với khái niệm dân gian cho rằng muối và muối ăn là một được.

10. VNM (Bạn đọc Vietnamnet.vn)

*Rõ ràng đây là trận chung kết nên tất cả các câu hỏi phải đúng tuyệt đối. Theo tôi, thí sinh Oanh là người duy nhất đúng. Vì hầu hết các gợi ý của câu hỏi là muối ăn. Nếu theo hoá học thì NaCl là muối ăn, còn nếu là muối thì thì có rất nhiều loại muối vd: NaHSO4, Na2SO4... Như vậy đấy không phải muối ăn. Còn đối với câu dòng điện 1 chiều của Huy là sai về bản chất, dòng điện 1 chiều làm gì có tần số...

11. Trunghai (Bạn đọc Vietnamnet.vn)

*Câu hỏi này thì các cháu phải trả lời đúng tên của tác phẩm văn học , chứ không phải câu hỏi về hóa học, đáng ra câu trả lời "muối ăn" là sai mới đúng, tôi đang sống ở nước ngoài nhưng rất thích chương trình, tuy nhiên hãy công tâm mà đưa ra quyết định thật chính xác, câu hỏi về môn nào phải trả lới theo ý môn đó , không có vụ hóa lẫn với văn.

Giải nhất và nhì có bị hoán vị do "muối - muối ăn"?

12. Đỗ Ngọc Khánh (Bạn đọc Vietnamnet.vn)

*Thật tiếc là TS. Nguyễn Đức Chuy lại nhầm lẫn như vậy, vì chỉ có một đáp án phải thỏa mãn "đồng thời cả 5 dữ kiện" đó là muối. 1.NaCl: Muối theo thói quen thường gọi. 2. NaCl tên khoáng vật là Halit, tinh thể hệ lập phương, liên kết ion, theo thói quen vẫn gọi là "muối". 3. "Muối của rừng" là đúng tác phẩm văn học. 4. Muối đúng là gia vị 5. Salt theo từ điển anh việt là muối, còn muối ăn là white salt. Vậy nếu TS. Nguyễn Đức Chuy cho là "muối ăn" thì không thỏa mãn 3 và 5. Một sự sai lầm không đáng có.

13. Phạm Văn Hiệp (Bạn đọc Vietnamnet.vn)

*Mọi người cần xem xét kĩ lại luật chơi của phần thi này. Tất cả các hình ảnh trong clip chỉ mang tính gợi ý cho đáp án. "Muối" trong "Muối của rừng" là gợi ý cho đáp án "Muối ăn". Nếu không công nhận "muối ăn" là đúng thì đáp án "mặt trăng" trong câu hỏi khác ở phần này cũng không đúng, vì tác giả Nguyễn Minh Châu không hề có tác phẩm "Mặt trăng cuối rừng mà là "Mảnh trăng cuối rừng". Mặt khác "muối" chung chung mà là đáp án thì thử hỏi muối Sunfat đồng cũng là muối nhưng có ai làm gia vị không ? Theo tôi Ban ra câu hỏi chưa lường trước trường hợp này nên để xảy ra tranh cãi không đáng có.

14. Đinh Trường (Bạn đọc Vietnamnet.vn)

*Theo tôi, với những dữ liệu như trên thì nói "muối ăn" là chính xác, còn nói là "muối" thì chưa chính xác.
Ta biết rằng "muối" là tên của nhiều hợp chất vô cơ chứ không hẳn chỉ là muối ăn, còn về tên tác phẩm "Muối của rừng" thì ta đọc cũng hiểu ngay là muối ăn chứ không phải là loại muối khác, vấn đề đây là văn học nên có thể hiểu. Và thêm nữa đã là gia vị thì chỉ có muối ăn, còn muối khác bỏ vào chắc ta không ăn được. Tổng hợp tất cả các điều kiện trên và đây là cuộc thi nên nếu nói "muối" không là chưa chính xác! mà phải là "Muối ăn".